Еврей діні немесе иудаизм (иврит тілінде «яаадут») – біздің заманымызға дейінгі ІІ-I мыңжылдықтардың басында еврей тайпалары арасында пайда болған авраамдық діндердің бірі.

Терминнің өзі Яһуданың еврей тайпалық бірлестігінің атауынан шыққан, ол Библиядағы жазба бойынша Израильдің барлық он екі тайпасының ішіндегі ең көбі деп саналған.

Иудаизм – бұл төрт мыңжылдыққа жуық еврейлердің көпшілігінің өмір салтын анықтайтын құқықтық, моральдық, этикалық, философиялық және діни идеялардың жиынтығы екенін атап өту керек.

Дәстүр бойынша еврей (Ескі Өсиеттік) каноны үш бөлікке бөлінеді:

1. «Мұсаның бес кітабы» («Таурат»): «Жаратылыс», «Мысырдан шығу», «Левит», «Сандар», «Заңды қайталау» кітаптары.

2. Біздің дәуірімізге дейінгі VI ғасырдың басына дейінгі Палестина тарихын баяндайтын Исус Навин, Судьялар, Патшалықтардың 1-4 кітаптары және үлкен пайғамбарлар - Ишая, Еремия, Езекиел және 12 «кіші» пайғамбарлардың сөздерінің жинақтары. 

3. «Киелі кітап» (Таураттың бір бөлігі (Псалтырь), Сүлейменнің нақылдары, Әйүп кітабы және «Еремияның жылауы»), үйлену лирикасының Ән жинағы, шежірелердің

1-2 кітабы, сонымен қатар Езра, Нехемия, Руфи, Есфири, Даниил, Экклесиаст кітаптары.

Иудаизмнің негізгі догмаларына біртұтас Иеһова - Құдайға және еврей халқының «Құдайдың сүйіктісі» екеніне, көктегі Құтқарушыға (Мәсіхке), жанның өлместігіне және ақырет патшалығының болуына деген сенім жатады.

Иудаизмде Яһудея өмірінің аспектілерін сипаттайтын 613 мицвот (248 бұйрық пен 365 тыйым) бар.

Қазіргі иудаизм үш негізгі ағымға бөлінеді:

- ортодоксалды – иудаизмдегі ағымдардың жалпы атауы, олардың ізбасарлары еврей дінінің классикалық формасының ізбасарлары болып табылады;

- реформистік (прогрессивті) – ХІХ ғасырдың басында рационализм идеялары мен «әдет-ғұрыптық» өсиеттерден бас тарту барысында «этикалық» өсиеттерді сақтау жүйесіне өзгерту негізінде пайда болды.

- консервативті – XIX ғасырдың ортасында Германияда пайда болған иудаизмдегі заманауи ағым, алғашқы ұйымдасқан құрылымдар ХХ ғасырдың басында АҚШ-та пайда болды. Бастапқыда реформаторлық иудаизмнің бір саласы болды.

Иудаизм – Израиль мемлекетінің ресми діні.

Қазақстанда иудаизмді бастапқыда қаған бастаған хазар ақсүйектерінің шектеулі тобы қабылдады.

Тарихи деректер ХІV ғасырда еврейлердің Түркістанға Персиядан қоныс аударғандарын көрсетеді. ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында Қазақстан аумағында еврей-қолөнершілері пайда болды.

1870 жылы Верный қаласында (Алматы) Николаев сарбаздары мен олардың ұрпақтарынан тұратын алғашқы еврей қауымдастығы құрылды.

Кеңес заманында еврейлердің жаппай ағыны сталиндік қуғын-сүргінмен байланысты болды. Кейбір мәліметтер бойынша, 1941-1942 жылдар аралығында КСРО-ның еуропалық бөлігінен Қазақстанға 8218 еврей жер аударған.

Қазіргі уақытта Қазақстанда иудаизмді ұстанатын жеті діни бірлестік ресми тіркелген (6 діни ғимараты бар). Алматыда Қазақстанның Бас Раввині басқаратын бір синагога бар.

Алматы қаласының діни бірлестіктері туралы толығырақ ақпарат осы айттың тиісті бөлімдерінде және интерактивті картада орналастырылған.